Kỹ năng tổ chức phiên giải trình của Thường trực Hội đồng nhân dân
(Ngày đăng :02/07/2019 10:05:26 SA)

Quang cảnh phiên giải trình ngày 10/5/2019 của Thường trực HĐND tỉnh

Thực hiện quy định của pháp luật về nội dung này, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 04 phiên giải trình, nội dung giải trình tập trung về việc thực hiện phát quang thông tầm nhìn biên giới từ năm 2012 đến năm 2017; việc bố trí kinh phí và thực hiện chế độ chính sách đối với lực lượng dân quân trên địa bàn tỉnh theo Nghị quyết số 30/2011/NQ-HĐND ngày 09/12/2011 của HĐND tỉnh; tình hình tạm ứng và thu ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ năm 2015 trở về trước; công tác quyết toán các dự án xây dựng cơ bản hoàn thành; công tác đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế, nợ tiền sử dụng đất; công tác thi tuyển công chức năm 2015; kết quả tham mưu việc sáp nhập trung tâm dạy nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên các huyện; về việc đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt cho các xã Mù Sang, Vàng Ma Chải, huyện Phong Thổ; việc chậm giao đất cho doanh nghiệp thực hiện dự án chợ Trung tâm Thành phố Lai Châu; việc giải quyết đơn của ông Vũ Văn Quyền liên quan đến việc giao đất tại Khu Kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng,…

Nhìn chung, nội dung các phiên giải trình đều đảm bảo là những vấn đề được nhiều cử tri quan tâm, một số nội dung giải quyết kéo dài nhưng chưa dứt điểm gây bức xúc đối với những người liên quan. Tại các phiên giải trình, Thường trực HĐND tỉnh đã yêu cầu làm rõ nguyên nhân chậm giải quyết, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, từ đó yêu cầu cơ quan, đơn vị, cá nhân giải quyết dứt điểm trong thời gian nhất định. Qua theo dõi, đến nay các nội dung giải trình đã và đang được giải quyết, nhiều nội dung đã giải quyết dứt điểm, do vấn đề được giải quyết nhanh, dứt điểm nên các phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh được các cấp, các ngành, cử tri và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đánh giá cao, tin tưởng vào quá trình thực hiện nhiệm vụ của người có thẩm quyền thuộc cơ quan dân cử.

Để tổ chức thành công các phiên giải trình, trên cơ sở tiếp thu bài giảng của các báo cáo viên tại hội nghị tập huấn kỹ năng cho đại biểu HĐND năm 2019 và từ thực tế tổ chức phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh, tác giả xin trao đổi về cách thức và kỹ năng tổ chức phiên giải trình của Thường trực HĐND như sau:

Thứ nhất, cần hiểu rõ về giải trình: Giải trình chính là việc cơ quan, cá nhân hữu quan giải thích, làm rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo yêu cầu của chủ thể giám sát (Thường trực Hội đồng nhân dân). Khác với chất vấn, chất vấn là việc đại biểu Hội đồng nhân dân nêu vấn đề thuộc trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân, thành viên khác của Ủy ban nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp và yêu cầu những người này trả lời về trách nhiệm của mình đối với vấn đề được nêu. Chất vấn và giải trình ở nước ta có một số điểm giống nhau là đều thể hiện tính công khai, nhằm làm rõ trách nhiệm của cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Nhưng có điểm khác nhau về nội dung, nơi tổ chức, đối tượng...

Thứ hai, về trình tự tổ chức phiên giải trình:

- Thường trực HĐND xác định nội dung giải trình, xây dựng kế hoạch tổ chức phiên giải trình, nội dung giải trình được thông báo cho cá nhân được yêu cầu giải trình chậm nhất là 10 ngày trước ngày tiến hành phiên giải trình. Phiên giải trình được tổ chức công khai, trừ trường hợp do Thường trực Hội đồng nhân dân quyết định.

- Trình tự thực hiện như sau:

+ Chủ tọa nêu nội dung yêu cầu giải trình, người có trách nhiệm giải trình;

+ Thành viên Thường trực Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân tham dự nêu yêu cầu giải trình;

+ Người giải trình có trách nhiệm giải trình vấn đề được yêu cầu;

+ Đại diện cơ quan, tổ chức, cá nhân được mời tham dự phiên giải trình phát biểu ý kiến;

+ Chủ tọa tóm tắt nội dung phiên giải trình, dự kiến kết luận vấn đề được giải trình.

Sau phiên giải trình, Thường trực Hội đồng nhân dân ban hành thông báo kết luận vấn đề được giải trình. Thông báo kết luận của Thường trực Hội đồng nhân dân được gửi đến đại biểu Hội đồng nhân dân, người được yêu cầu giải trình và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan có trách nhiệm thực hiện kết luận của Thường trực Hội đồng nhân dân; trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ thì Thường trực Hội đồng nhân dân báo cáo Hội đồng nhân dân xem xét, quyết định.

Thứ ba, để tổ chức có hiệu quả phiên giải trình, trước khi tiến hành giải trình, Thường trực HĐND hoặc giao cho Ban HĐND tỉnh tổ chức khảo sát, nắm tình hình vấn đề giải trình; thu thập thông tin, số liệu để phục vụ phiên giải trình. Chính những bằng chứng từ thực tế khảo sát, thu thập thông tin giúp cho phiên giải trình rõ hơn vấn đề, giúp chủ toạ điều hành, kết luận chuẩn xác nội dung.

Thứ tư, điều hành phiên giải trình yêu cầu người chủ trì cũng thật linh hoạt; cần điều hành đeo bám vấn đề, vấn đề liên quan đến chức năng nhiệm vụ của ngành nào thì yêu cầu ngành đó giải trình, làm rõ nguyên nhân hạn chế, tồn tại, đồng thời xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân; cam kết thời gian thực hiện và hoàn thành.

Thứ năm, ban hành thông báo kết luận phiên giải trình, thông báo kết luận phiên giải trình nêu rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, rõ việc cần làm trong thời gian tới, xác định rõ thời gian hoàn thành. Làm như vậy mới nâng cao trách nhiệm đối với người có trách nhiệm.

Thực hiện các quy trình nêu trên tin rằng hoạt động giải trình sẽ đem lại hiệu quả thiết thực, đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của đại biểu và cử tri ở địa phương./.

Tác giả: Dương Ngọc