Ban Pháp chế HĐND tỉnh kết luận giám sát việc chấp hành pháp luật trong công tác xét xử án hình sự sơ thẩm
(Ngày đăng :15/11/2021 11:26:38 SA)

Quang cảnh buổi kết luận giám sát

Theo đánh giá của Ban Pháp chế sau quá trình giám sát cho thấy: Toà án nhân dân tỉnh và Toà án nhân dân các huyện, thành phố đã chủ động cập nhật và thực hiện các văn bản hướng dẫn thi hành Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự và các văn bản hướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao và các văn bản liên quan để áp dụng trong hoạt động thụ lý, xét xử các vụ án hình sự sơ thẩm bảo đảm trình tự và thủ tục tố tụng. Từ 01/10/2019 đến 30/9/2021,TAND hai cấp đã thụ lý 1.198 vụ/1.661 bị cáo, trong đó đã giải quyết, xét xử sơ thẩm 1.166 vụ/1.575 bị cáo (đạt 99%), đình chỉ 02 vụ/04 bị cáo, trả hồ sơ cho Viện kiểm sát nhân dân 18 vụ/55 bị cáo, chưa xét xử 12 vụ/27 bị cáo (trong hạn luật định). Tại buổi kết luận, các thành viên Đoàn giám sát nhận định công tác thụ lý các vụ án hình sự sơ thẩm được Tòa án nhân dân hai cấp thực hiện theo đúng quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, đây là sự nỗ lực trong công tác đấu tranh, phát hiện, xử lý các loại tội phạm của các cơ quan tố tụng nói chung và của ngành Tòa án nói riêng. Đồng thời, qua công tác thụ lý các vụ án hình sự sơ thẩm đã phản ánh tương đối đầy đủ về tình hình tội phạm diễn ra trên địa bàn tỉnh, tình hình tội phạm gia tăng và diễn biến phức tạp, tập trung ở một số nhóm tội phạm như: Ma tuý 774 vụ/909 bị cáo (chiếm 66%), tội phạm xâm phạm sở hữu 246 vụ/330 bị cáo (chiếm 22%), tính chất, mức độ phạm tội diễn ra phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảy ra trên nhiều địa bàn, xong bằng sự nỗ lực các cơ quan tố tụng đã đấu tranh làm rõ và đưa ra xét xử đạt tỷ lệ cao, các bản án đảm bảo nghiêm minh, đúng người, đúng tội, không kết án oan sai, không bỏ lọt tội phạm.Ngoài ra các cơ quan tố tụng đã phối hợp, xin ý kiến của cấp ủy, chính quyền tổ chức 48 vụ xét xử lưu động phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương, góp phần tích cực vào việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao hiểu biết pháp luật trong Nhân dân.

Bên cạnh kết quả đạt được, các thành viên Đoàn giám sát của Ban pháp chế HĐND tỉnh đã thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế trong công tác xét xử và đề nghị lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh giải trình làm rõ các nội dung: Chất lượng xét xử một số vụ án hình sự sơ thẩm chưa cao, còn có 01 vụ hủy án, 23 vụ sửa án, 01 vụ Viện kiểm sát kháng nghị tăng hình phạt; công tác theo dõi, phối hợp quản lý các bị cáo được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú còn có một số bị cáo bỏ trốn, phạm tội mới nhưng Tòa án không có kiến nghị với cơ quan tổ chức hữu quan, chính quyền địa phương về biện pháp khắc phục; trong quá trình xét xử một số vụ án còn để xảy ra sai sót do lỗi chủ quan của thẩm phán như: Viện dẫn sai căn cứ pháp lý trong xử lý vật chứng; chậm gửi quyết định đưa vụ án ra xét xử, quyết định phân công thẩm phán chủ tọa phiên tòa, bản án cho Viện kiểm sát nhân dân; phần nhận định của một số bản án không phân tích nhận định, đề nghị của Kiểm sát viên; một số bản án không thể hiện nội dung đánh giá tình tiết tăng nặng của bị cáo; một số lệnh áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú nhưng không thông báo cho chính quyền xã nơi có bị cáo cư trú hoặc phần quyết định không nêu việc giao người bị xử phạt cải tạo không giam giữ cho UBND cấp xã nơi bị cáo cư trú để giám sát, giáo dục. Trong quá trình xét xử các vụ án, TAND hai cấp chưa có văn bản riêng kiến nghị với cấp ủy, chính quyền khắc phục các sơ hở, phòng ngừa vi phạm trong công tác quản lý Nhà nước ở một số lĩnh vực phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật; một số đơn vị TAND cấp huyện chưa được đầu tư thiết bị trình chiếu tài liệu ghi âm, ghi hình của cơ quan điều tra, truy tố trong quá trình xét xử.

Đ/c Nguyễn Thị Lụa, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh giải trình các ý kiến của đoàn giám sát

Giải trình các ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát đặt ra, đồng chí Nguyễn Thị Lụa - Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh và các đồng chí lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh cho biết: Trong thời điểm giám sát có 01 vụ án hủy do tại phiên tòa phúc thẩm xuất hiện tình tiết mới không thể điều tra, làm rõ; 23 vụ sửa án do tại phiên tòa phúc thẩm các bị cáo cung cấp bổ sung được các tình tiết giảm nhẹ mà tại phiên tòa sơ thẩm các bị cáo chưa cung cấp; một số cán bộ, công chức thuộc Tòa án nhân dân các huyện, thành phố, trong đó có thẩm phán năng lực và kinh nghiệm còn có những hạn chế nhất định dẫn đến các sai sót mà các thành viên Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã chỉ ra; để khắc phục các hạn chế này Tòa án nhân dân tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo Tòa án nhân dân các huyện, thành phố nghiêm chỉnh khắc phục các sai sót do lỗi chủ quan của Thẩm phán và Thư ký tòa, đồng thời làm căn cứ để đánh giá, phân loại cán bộ công chức cuối năm; nguyên nhân dẫn đến một số hạn chế đó là một số đơn vị lượng án nhiều, trong khi số lượng Thẩm phán ít, một số Hội thẩm nhân dân không có chuyên môn sâu về lĩnh vực hình sự, tố tụng hình sự, kinh nghiệm xét xử còn hạn chế, dịch Covid 19 diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng xét xử của Tòa án nhân dân và hiện có sáu đơn vị Tòa án cấp huyện chưa được đầu tư thiết bị trình chiếu tài liệu ghi âm, ghi hình của cơ quan điều tra, truy tố, do đó ít nhiều đã ảnh hưởng đến chất lượng một số bản án.

Kết thúc nội dung giải trình, thay mặt lãnh đạo Tòa, đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh đề nghị Đoàn giám sát có kiến nghị với đối với UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND cấp huyện tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao hiểu biết pháp luật trong Nhân dân, hạn chế tình trạng phạm tội do không hiểu biết pháp luật; tiếp tục có những biện pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước về các lĩnh vực dễ phát sinh tội phạm như tham nhũng, phòng chống ma túy, cai nghiện và quản lý người nghiện ma túy, quản lý vật liệu nổ..., kịp thời giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp trong nhân dân, đơn thư khiếu nại, tố cáo là nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội và vi phạm pháp; quan tâm hỗ trợ kinh phí từ ngân sách địa phương để Tòa án nhân dân thực hiện một số nhiệm vụ chính trị của tỉnh.

Kết luận tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Minh Hiệp - Phó Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh đánh giá cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Tòa án nhân dân tỉnh đã triển khai thực hiện khá tốt các Nghị quyết, Kết luận, Chỉ thị của Bộ chính trị, quy định của Quốc hội, Chính phủ, Tòa án nhân dân Tối cao về công tác cải cách tư pháp. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về biên chế, nhân sự, cơ sở vật chất, trang thiết bị nhưng Tòa án nhân dân hai cấp đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành nói chung và công tác xét xử án hình sự nói riêng: Chất lượng xét xử được nâng lên, không có oan sai, không bỏ lọt tội phạm, góp phần quan trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân; thực hiện tốt công tác phối hợp giữa các Tòa án nhân dân với Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan góp phần quan trọng trong việc giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội và công tác cải cách tư pháp của địa phương. Thay mặt Đoàn giám sát,đồng chí đề nghị lãnh đạo Tòa án nhân dân tỉnh trong thời gian tới phát huy kết quả đạt được, tiếp thu ý kiến tham gia của Đoàn giám sát, khắc phục các hạn chế, khuyết điểm mà Đoàn giám sát đã chỉ ra. Chỉ đạo, thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu giải quyết các loại án, trong đó có án hình sự, chú trọng nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai hay bỏ lọt tội phạm, án quá hạn luật định, hạn chế thấp nhất án hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán và quan tâm hơn nữa công tác kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho đội ngũ Thẩm phán, Thư ký tòa khắc phục thiếu sót trong công tác xét xử. Thực hiện tốt công tác giáo dục nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức của ngành. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, cơ quan tố tụng đưa các vụ án trọng điểm, án được Nhân dân quan tâm xét xử lưu động nhằm tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm trong Nhân dân. Đối với các kiến nghị của Tòa án nhân dân tỉnh, Đoàn giám sát tiếp thu và xem xét để kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền theo quy định./.

Phạm Cường